Giá Trị Sổ Sách: Vận dụng định giá cổ phiếu

Trong bài viết này, chúng ta hãy xem tất cả các khía cạnh của giá trị sổ sách của cổ phiếu dưới góc nhìn của một nhà đầu tư chứng khoán.

BAO GỒM:

• 1. Giá trị sổ sách của một công ty là gì?
• 2. Cách tính giá trị sổ sách của cổ phiếu?
• 3. Ý nghĩa của giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu đối với nhà đầu tư .
• 4. Công thức giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu .
• 5. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị sổ sách .
• 6. Tỷ lệ giá trên giá trị sổ sách .
• 8. Dự báo từ giá trị sổ sách .
• 9. Tác động của ROE đến tỷ lệ P / B của cổ phiếu .
• 10. Tìm hiểu sâu hơn về giá trị sổ sách .

1. GIÁ TRỊ SỔ SÁCH CỦA MỘT CÔNG TY LÀ GÌ?

Có hai cách hiểu ‘giá trị sổ sách là gì’ . Hãy xem nó từ hai góc độ khác nhau:

• Nguồn quỹ : Giá trị sổ sách là nguồn tiền mà công ty sử dụng để mua tài sản. Những tài sản này sẽ tạo ra hàng hóa và dịch vụ cho công ty.
• Tài sản ròng : Giá trị sổ sách cũng có thể được gọi là ‘tài sản ròng’ của một công ty. Tài sản ròng là gì? Giá trị “tổng tài sản” của công ty trừ đi “Nghĩa vụ nợ (bao gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn)” là tài sản ròng của công ty. 

2. CÁCH TÍNH GIÁ TRỊ SỔ SÁCH CỦA CỔ PHIẾU ?

 

Công thức tính giá trị sổ sách: BV (Book Value)= TỔNG TÀI SẢN (không bao gồm tài sản vô hình)- TỔNG NỢ= VỐN CHỦ SỞ HỮU- TỔNG NỢ- TÀI SẢN VÔ HÌNH.

Ví dụ: Xem trong bảng cân đối kế toán của HPG

Giá trị sổ sách của HPG= Tổng tài sản- Nợ phải trả= (1)-(2)

3. Ý NGHĨA CỦA GIÁ TRỊ SỔ SÁCH ĐỐI VỚI NHÀ ĐẦU TƯ

Có hai loại nhà đầu tư đang xem xét giá trị sổ sách. Loại thứ nhất là những nhà đầu tư đã mua cổ phần của nó (nhà đầu tư hiện tại).

Loại thứ hai là những nhà đầu tư sẽ mua cổ phần của nó trong tương lai (nhà đầu tư tiềm năng).

Hãy xem tầm quan trọng của giá trị sổ sách đối với cả hai nhà đầu tư này:

• Nhà đầu tư hiện tại : Giả sử có một công ty có tổng tài sản trị giá 10 triệu đô la. Công ty cũng gánh khoản nợ 3 triệu USD. Đối với công ty này, giá trị sổ sách của nó là 7 triệu đô la. Nếu công ty này bị phá sản và bị thanh lý, 7 triệu đô la sẽ được phân phối tương ứng cho các cổ đông hiện hữu. 
• Nhà đầu tư tiềm năng : Đối với các nhà đầu tư tiềm năng họ so sánh giá trị sổ sách với giá trị thị trường của nó (vốn hóa thị trường). Nếu tỷ lệ “giá trị thị trường” và “giá trị sổ sách” dưới 1,5, đó là dấu hiệu của việc định giá thấp (mua tốt).
  
  Chúng ta sẽ đọc kỹ hơn khi thảo luận về tỷ lệ P / B bên dưới .

4. CÔNG THỨC GIÁ TRỊ SỔ SÁCH TRÊN MỖI CỔ PHIẾU

Việc sử dụng “giá trị sổ sách” của cổ phiếu sẽ dễ dàng hơn khi chúng ta chuyển nó thành “giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu”.

Chỉ số P/B được nhiều nhà đầu tư sử dụng để định giá một cổ phiếu. Đa phần chỉ số này phù hợp để sử dụng với các doanh nghiệp thuộc ngành tài chính ngân hàng.

Vậy ý nghĩa của tỷ lệ P/B thể hiện điều gì?

• P/B > 1, giá trị cổ phiếu trên thị trường > giá trị sổ sách.
• P/B = 1, giá trị cổ phiếu trên thị trường = giá trị sổ sách.
• P/B < 1 , giá trị cổ phiếu trên thị trường < giá trị sổ sách.

Xét theo yếu tố định giá tài sản:

Giá trị P/B cao có thể do:

• Công ty đang có nhiều tài sản vô hình hoặc giá trị sổ sách của công ty ở mức thấp.
• Giá trị P/B cao có thể do doanh nghiệp sử dụng nợ vay nhiều (vậy phải đánh giá xem nợ dùng vào mục đích gì để xem là tốt hay xấu có thể là bổ sung nguồn vốn lớn hơn vào sản xuất kinh doanh).

Ngược lại, P/B thấp có thể do:

• Tài sản công ty lớn
• Hoặc đang sử dụng ít nợ vay và chủ yếu dùng phần vồn chủ sở hữu để tạo ra tài sản. 

P/B thấp hay cao là tốt hay xấu điều đó phải được đánh giá dựa trên từng yếu tố trong giá trị sổ sách của doanh nghiệp, đặc biệt là chất lượng tài sản của công ty như thế nào. 

5. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ TRỊ SỔ SÁCH

Giá trị sổ sách của một công ty là một số động.

Nó có thể tăng và giảm tùy thuộc vào loại hiệu suất và các quyết định của công ty.

Hãy xem một số yếu tố:

• Lợi nhuận ròng : Bất cứ khi nào công ty tạo ra lợi nhuận ròng, nó sẽ làm tăng giá trị sổ sách. Vì lợi nhuận ròng của công ty được chuyển sang vốn chủ hoặc lợi nhuận giữ lại phục vụ cho các kế hoạch kinh doanh khác.
• Lỗ ròng : Khi một công ty thua lỗ, điều đó có nghĩa là ‘lợi nhuận ròng’ âm. Do đó, khi số tiền tương tự được chuyển sang bảng cân đối kế toán, thì khoản dự trữ sẽ giảm xuống. Điều này làm giảm giá trị sổ sách. 
• Cổ tức : Cổ tức được trả cho các cổ đông từ nguồn dự trữ của công ty (giá trị sổ sách). Do đó, mỗi khi trả cổ tức, giá trị sổ sách của công ty bị giảm. Đọc thêm về cổ phiếu trả cổ tức .
• Mua lại cổ phần (mua cổ phiếu quỹ) : Có những lúc công ty quyết định mua lại cổ phần của chính mình từ thị trường. Số tiền được sử dụng để mua cổ phiếu của công ty được điều chỉnh trong tài khoản bằng cách giảm “dự trữ” (giá trị sổ sách) của công ty. 

6. TỶ LỆ GIÁ TRÊN GIÁ TRỊ SỔ SÁCH.

Tỷ lệ “GIÁ” và “GIÁ TRỊ SỔ SÁCH TRÊN MỖI CỔ PHIẾU” cho chúng ta một trong những tỷ lệ tài chính được sử dụng nhiều nhất liên quan đến đầu tư cổ phiếu.

Làm thế nào một nhà đầu tư có thể sử dụng tỷ lệ P / B để kiểm tra các cổ phiếu tốt?

Theo nhà đầu tư giá trị huyền thoại Benjamin Graham, nếu tỷ lệ P / B vượt quá 1,5, có nghĩa là cổ phiếu đang bị định giá quá cao. Tại sao 1,5 là quan trọng?

Bởi theo Ben Graham, nếu một nhà đầu tư trả khoảng 1,5 lần giá trị sổ sách để mua cổ phiếu, cơ hội lỗ sẽ giảm xuống đáng kể.

Đây là một cách đầu tư trong giới hạn an toàn – MOS ( đây là một ví dụ rất đơn giản về MOS ). 

7. DỰ BÁO TỪ GIÁ TRỊ SỔ SÁCH

Giá thị trường của cổ phiếu, tăng với tốc độ tương tự như giá trị sổ sách của nó trên mỗi cổ phiếu.

[ P.Lưu ý: Ở đây chúng ta đang nói về “giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu” chứ không phải “giá trị sổ sách” ]

Do đó, theo dõi giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu tăng trưởng (như tăng trưởng EPS), là một chỉ số rất đáng tin cậy để dự đoán hiệu suất trong tương lai của giá cổ phiếu. Đọc thêm về lý do tại sao giá cổ phiếu biến động .

Cảnh báo trước

Tăng trưởng giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu là một công cụ đáng tin cậy để dự báo hiệu suất trong tương lai. Nhưng điều quan trọng là mua cổ phiếu ở mức  định giá chính xác .

Nó có nghĩa là gì?

Nếu một cổ phiếu được mua ở các mức giá được định giá quá cao, thì tốc độ tăng giá của cổ phiếu đó có thể không khớp với giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu.

Tốt nhất nên so sánh cổ phiếu với các công ty cùng ngành (cổ phiếu cùng lĩnh vực / doanh nghiệp) để thấy sự tăng trưởng là hợp lý hay không.

8. TÁC ĐỘNG CỦA ROE ĐẾN TỶ LỆ P / B CỦA CỔ PHIẾU.

Có một số cổ phiếu thường xuyên giao dịch ở mức P / B cao và một số giao dịch ở mức P / B thấp.

Đâu là nguyên nhân của sự  khác biệt này của các nhà đầu tư?

Điều khác biệt là gì?

Các nhà đầu tư vẫn đang mua một cổ phiếu bất kể tỷ lệ P / B của chúng có cao hay không, trong khi họ không làm như vậy đối với các cổ phiếu khác.

Hãy hiểu điều này bằng cách sử dụng một ví dụ.

Có hai cổ phiếu hoạt động trong cùng một lĩnh vực. Một cổ phiếu B có hệ số P / B là 1,32, trong khi cổ phiếu A có P / B là 8,26.

Tại sao mọi người không mua B mặc dù P / B của nó rất thấp?

Tại sao mọi người lại mua A mặc dù P / B của nó rất cao?

Câu trả lời cho những câu hỏi này nằm ở khả năng tạo ra nhiều lợi nhuận hơn của công ty.

Đó chính là tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu ROE. Đọc thêm về cách tính ROE .

ROE càng cao thì xu hướng giá cổ phiếu càng cao – làm cho tỷ lệ P / B của nó cũng cao. Vì các cổ phiếu có ROE cao có nghĩa là – doanh nghiệp có lợi nhuận rất cao nên giá trị sổ sách của nó tăng trưởng theo thời gian và cổ phiếu đó đang được nhiều người săn mua hơn là cổ phiếu có tốc độ tăng lợi nhuận thấp.

9. TÌM HIỂU SÂU HƠN VỀ GIÁ TRỊ SỔ SÁCH

Chúng ta không thể mua cổ phiếu của một công ty chỉ vì tỷ lệ P / B của nó thấp.

Tại thời điểm đó, điều cần thiết là phải hỏi một câu hỏi có liên quan đến ROE (đã thảo luận ở mục # 9 ở trên).

Các câu hỏi khác phải được hỏi có liên quan đến những điều sau:

• Các công ty sản xuất : Họ có một hoạt động kinh doanh với tổng tài sản lớn. Đối với họ, giá trị sổ sách càng cao thì càng tạo ra nhiều lợi nhuận (ROE & ROA càng cao). Nhưng tài sản của các công ty như vậy (máy móc) cũng mất giá theo thời gian. Mặc dù họ đang sản xuất, nhưng vẫn sau một khoảng thời gian, giá trị của họ trở nên thấp hơn (giá trị sổ sách giảm). Trong trường hợp này, P / B của các công ty này có thể trở nên cao. Nhưng điều này không nhất thiết có nghĩa là công ty được định giá quá cao.
• Ngân hàng : Các tài sản chính của ngân hàng như tiền gửi, cho vay, đầu tư, v.v. Những tài sản này là tài sản dựa trên “tiền đồng”, do đó chúng không bị mất giá theo thời gian. Đây là lý do tại sao, bạn sẽ thường thấy rằng tỷ lệ P / B của những cổ phiếu này thường xuyên giao dịch ở mức vừa phải (so với các công ty sản xuất). Do đó, việc so sánh P/B của hai công ty này là không công bằng.
• Hình dung giá trị sổ sách : Là một nhà đầu tư chứng khoán, luôn tốt hơn nếu hình dung Book value là ‘tài sản ròng’ ( tài sản trừ đi nợ ). Tại sao? Vì tài sản ròng cao hơn, công ty có thể tạo ra nhiều lợi nhuận hơn. 
• Cách sử dụng thu nhập : Công ty đang sử dụng thu nhập của mình như thế nào? Nếu một công ty trả tất cả thu nhập ròng dưới dạng cổ tức, các cổ đông sẽ ngay lập tức vui mừng. Nhưng một số công ty vẫn giữ được thu nhập của mình. Họ sử dụng số tiền này để tăng “tài sản ròng” của mình bằng cách tái đầu tư sản xuất kinh doanh so đó sự tăng trưởng tài sản sẽ tạo ra nhiều thu nhập hơn – điều cuối cùng mang lại lợi ích cho các cổ đông trong dài hạn. 

PHẦN KẾT LUẬN

Việc đánh giá giá trị thực của cổ phiếu dựa trên Book Value là một việc làm phổ biến. Làm thế nào mọi người làm điều đó? Bằng cách sử dụng tỷ lệ giá trên giá trị sổ sách (P / B).

Nhưng cũng cần lưu ý rằng giá trị thực của một cổ phiếu được xây dựng dựa trên một số chỉ số khác.

Giải pháp thay thế là gì? Lựa chọn tốt nhất là ước tính giá trị nội tại của cổ phiếu , thay vì chỉ dựa vào giá trị sổ sách.

Nhưng nếu không muốn đi vào sự phức tạp của các phép tính giá trị nội tại, sử dụng 9 điểm đã thảo luận ở trên có thể hữu ích.

9 khái niệm này đủ rõ ràng để giải mã giá trị sổ sách một cách chi tiết, để ước tính giá trị thực của cổ phiếu một cách rõ ràng hợp lý.