Trên thực tế để đầu tư chứng khoán thành công bạn phải tự đúc kết rất nhiều quy tắc cho riêng bản thân mình bởi thị trường chứng khoán đầy rẫy cảm xúc những cạm bẫy mà nếu không có nguyên tắc bạn rất dễ bị thua cuộc.
Thật ra với Phương không có quy tắc nào là đúng 100% mà chính xác hơn đây là những lời khuyên từ những người thành công, những nhà đầu tư thiên tài trải qua trăm con sóng lớn nhỏ của thị trường, phải mất rất nhiều tiền để họ có thành công như bây giờ và thật may mắn là họ cho chúng ta những lời khuyên không tốn tiền để giúp ta né những sai lầm đó.
Và đây cũng là cách mà chính bản thân Phương đang làm và thường xuyên tư vấn cho mọi người:
Quy tắc 1: Phân bổ vốn đầu tư hợp lý
Phân bổ vốn đầu tư hợp lí là bước đầu tiên của việc quản trị rủi ro. Thực tế câu chuyện không biết phân bổ vốn hợp lí cũng là 1 trường hợp hết sức điển hình của rất nhiều nhà đầu tư mới và thậm chí có cả 10 năm trên thị trường chứng khoán, họ vẫn tiếp tục mắc sai lầm kiểu như sau:
Cổ phiếu lãi lớn thì bỏ vốn ít mà cổ phiếu đang lỗ nặng hoặc chỉ đang đi ngang tăng trưởng kém thì lại bỏ vốn nhiều. Cho nên dù cả thị trường vẫn tăng trưởng tốt, nhưng bản thân lại không kiếm được lợi nhuận, thậm chí có nhiều ca là bị thua lỗ nặng.
Tất nhiên việc phân bổ vốn hợp lí không chỉ đơn giản là chia đều vốn cho số cổ phiếu kiểu như bạn có 10 tỉ, đầu tư 10 cổ phiếu thì bỏ vào mỗi cổ phiếu 1 tỉ mà nó còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố để phân bổ vốn dựa trên:
- Cổ phiếu thuộc ngành nghề đang bước vào chu kỳ tăng trưởng thì có thể ưu tiên vốn nhiều hơn so với các cổ phiếu khác.
- Cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng nhưng lại có độ biến động thị trường khá lớn ( hệ số Beta phụ thuộc vào Vnindex cao): thường nên phân bổ tỷ trọng thấp hơn.
- Mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư là bao nhiêu thì danh mục chắc chắn sẽ khác nhau.
- … rất nhiều tiêu chí khác
Ngoài ra, rất nhiều nhà đầu tư, nhà quản lý quỹ thiên tài khuyên rằng không nên bỏ hết tiền của mình vào 1-2 cổ phiếu. “Không bỏ hết trứng vào cùng 1 rổ“- điều đó luôn cần thiết trên thị trường chứng khoán, nhất là với các nhà đầu tư mới. Nhưng cũng đừng đầu tư dàn trải quá nhiều cổ phiếu. Mức hợp lý ở đây là từ 4-5 cổ phiếu trong danh mục đầu tư.
Quy tắc 2: Học cách quản trị rủi ro trước khi bắt đầu biết đầu tư
Dưới đây là gợi ý về cách thức quản trị rủi ro trong danh mục đầu tư tương ứng với các loại nhà đầu tư khác nhau:
- Đối với các nhà đầu tư trẻ tuổi và ưa thích mạo hiểm, tỷ lệ tối đa chỉ nên ở mức 10% tổng tài sản vào thị trường chứng khoán nếu bạn là người mới, không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp. Còn riêng đối với danh mục đầu tư chứng khoán, bạn cũng nên tuân theo quy tắc cắt lỗ ở mức chấp nhận của bạn.
Nếu sai 1 lần bạn mất đi 10% thì bạn còn đến 9 lần để tiếp tục cuộc hành trình. Còn nếu bạn mạo hiểm chấp nhận chơi lớn theo kiểu “được ăn cả, ngã về không” thì sớm muộn bạn cũng bị đá ra khỏi cuộc chơi sớm. Vì thế suy nghĩ RỦI RO trước khi BẮT ĐẦU luôn là điều Phương luôn muốn bạn suy nghĩ trước tiên. - Đối với nhà đầu tư chuyên nghiệp nhưng không thích rủi ro, tỷ lệ nên ở mức 10%- 20%.
- Nhà đầu tư có quan điểm bảo thủ hơn nhưng vẫn sẵn sàng chấp nhận một chút rủi ro nên có 5% tài sản phân bổ vào cổ phiếu sao cho các khoản đầu tư thụ động này không quá 10% tài sản.
- Những ai đã nghỉ hưu và chỉ đơn giản là muốn bảo toàn tài sản thì chỉ nên đầu tư tối đa 5% tài sản vào cổ phiếu.
Quy tắc 3: Quá tự tin khi giao dịch chính là sai lầm lớn nhất nhiều nhà đầu tư mới mắc phải
Thị trường chứng khoán là thị trường của kỳ vọng tương lai, của cảm xúc và là nơi bạn thấy rõ nhất sự điên rồ của đám đông, thường sẽ phi lý trí và khi họ bị cảm xúc lấn át, đó là lúc họ luôn luôn phạm phải sai lầm.
Có thời điểm thị trường bước vào giai đoạn uptrend như 2017 hay năm nay từ đầu tháng 4/2020 khi Dịch Covid làm cho Vndinex rơi sâu hơn 30% và hầu như từ đó đến bây giờ ai cũng có lời, thậm chí lời rất nhiều và lúc này bạn thấy mình thật tài giỏi khi có thể kiếm tiền như một cái máy, nhân 2,3 tài khoản và sự thông minh mà bạn có được này nếu không rèn luyện học hỏi mà đem nó đi chiến đấu với thị trường ngay tức khắc vốn là một điều vô cùng sai lầm.
Bạn quá tự tin khi vào lệnh, bạn đặt bạn vào rủi ro vì cái tôi của mình và chắc chắn bạn sẽ tiếp tục mất tiền. Đừng quá tự tin, hãy chăm chỉ học hỏi, rèn luyện ắt đầu tư sẽ có ngày thành công.
Quy tắc 4: Lựa chọn các cổ phiếu tốt để đầu tư dài hạn hoặc lướt sóng kĩ thuật trên chính những cổ phiếu đó
Trong chiến lược mua và nắm giữ, việc phân tích ,sàng lọc, lựa chọn cổ phiếu là điều kiện tiên quyết để có thể thu được lợi nhuận tối ưu. Như vậy, nhà đầu tư cần thật sự am hiểu về những công ty mà mình nắm giữ và lựa chọn rất cẩn thận. Nếu tình hình không có gì thay đổi, nhà đầu tư không nên bán cổ phiếu của mình.
Còn đối với lướt sóng, nhà đầu tư có thể sử dụng phân tích kĩ thuật và tìm ra những điểm phù hợp để mua/bán lướt sóng dựa trên những cổ phiếu có nền tảng cơ bản.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều mã chứng khoán khác nhau, việc tìm kiếm những cổ phiếu tốt thực sự mất nhiều thời gian.
Tuy nhiên, qua sự trợ giúp của máy tính, công nghệ, nhà đầu tư có thể sàng lọc cổ phiếu qua các yếu tố cơ bản như : Tỷ lệ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, khả năng thanh khoản, cơ cấu vốn, các chỉ số về khả năng sinh lời như ROA, ROE, EBITDA,..v.v định giá theo các phương pháp tương đối như P/E, P/B, PEG.
Mặc dù kết quả quá khứ không bảo đảm kết quả của tương lai, nhưng chiến lược đầu tư dù dài hạn hay lướt sóng phụ thuộc vào những cổ phiếu tốt đã giúp nhiều nhà đầu tư chứng khoán đạt được thành công và ít nhiều hạn chế được rủi ro.
Hy vọng 4 quy tắc này sẽ giúp bạn sớm tìm được cho mình phương pháp đầu tư đúng đắn, phù hợp nhất với chính tính cách và nguồn lực của bạn và đừng bao giờ quên thị trường chứng khoán vô vàng sự thay đổi và bất ngờ vì thế phải học hỏi càng ngày càng nhiều, rèn luyện tư duy đầu tư và ĐẶC BIỆT PHẢI CÓ QUY TẮC ĐẦU TƯ để tránh những thất bại không nên có.
Chúc bạn đầu tư thành công!