Cổ phiếu cho các nhà đầu tư phòng thủ yêu thích

Bạn là một nhà đầu tư phòng thủ nhưng muốn đầu tư vào cổ phiếu? Vậy kiểu nhà đầu tư như bạn nên làm gì để có thể kiếm được lợi nhuận từ thị trường chứng khoán?

Trong cuốn sách có tên ‘Nhà đầu tư thông minh’ của tác giả Benjamin Graham , tác giả đã phân loại các nhà đầu tư thành hai loại: Nhà đầu tư phòng thủ và nhà đầu tư doanh nghiệp.

Trong cuốn sách này, Benjamin Graham gợi ý loại cổ phiếu nào phù hợp với kiểu nhà đầu tư nào. Loại bí quyết này đặc biệt hữu ích cho người mới bắt đầu . Ngay cả những nhà đầu tư có kinh nghiệm cũng có thể lấy manh mối từ đó và điều chỉnh phương pháp chọn cổ phiếu của họ .

Những điểm được Graham giải thích trong cuốn sách của ông không chỉ logic mà còn có vẻ thỏa mãn chủ đề tổng thể của đầu tư giá trị .

Nhưng trước khi đi vào chi tiết, hãy biết một chút về người mà Benjamin Graham gọi là nhà đầu tư “phòng thủ” và “mạo hiểm”.

1.NHÀ ĐẦU TƯ PHÒNG THỦ

Ngày nay, loại nhà đầu tư này thường được gọi là “nhà đầu tư thụ động”. Những nhà đầu tư này thích đầu tư tiền của họ vào cổ phiếu, nhưng họ không muốn tham gia tích cực vào thị trường như kiểu trading liên tục. Họ giống như kiểu nhà đầu tư “đầu tư nó và quên nó đi”. Do đó, mong muốn của họ chỉ là đạt được lợi nhuận trung bình từ cổ phiếu cao hơn thị trường.

Những nhà đầu tư này rất nhạy cảm với những sai lầm. Họ thà ăn ít lợi nhuận hơn là đối mặt với hậu quả tiềm ẩn của những sai lầm. Họ còn gọi là kiểu nhà đầu tư “ăn chắc mặc bền”, Phương hay nói đùa là nhà đầu tư “yêu hòa bình, ghét rủi ro” :)) nên với kiểu nhà đầu tư này họ chỉ muốn một lợi nhuận bền vững dù thấp (đương nhiên phải cao hơn lãi suất ngân hàng) có thể duy trì qua nhiều năm, chứ không phải kiểu trồi sụt năm nay có thể 50% mà năm sau lại lỗ 20%. Họ ko thích thế vì như vậy với họ là quá bấp bênh.

Nói tóm lại, chúng ta có thể nói rằng những nhà đầu tư này thích đưa ra quyết định ‘một lần’ thay vì phải thực hiện nó nhiều lần (trading liên tục). Do đó, theo Benjamin Graham, các nhà đầu tư phòng thủ nên thích đầu tư vào các loại cổ phiếu nhất định.

Xem thêm: Tháp phân loại cổ phiếu

2. NHÀ ĐẦU TƯ MẠO HIỂM

Hay còn gọi họ là “dân trader” bởi thời gian họ dành cho việc giao dịch mua bán có thể là toàn thời gian như một người đi làm bình thường . Những nhà đầu tư này có thời gian, sự quan tâm và năng lượng để liên tục tham gia tích cực vào thị trường chứng khoán bất kể thị trường đang ở giai đoạn nào (uptrend hay downtrend họ vẫn nhìn ra cơ hội để giao dịch).

“Trade for living”

Trọng tâm của các nhà đầu tư này là lợi nhuận cao . Do đó, họ thích quyết liệt hơn trong cả việc chọn cổ phiếu và ra quyết định.

Vì nhà đầu tư rủi ro phải đưa ra nhiều quyết định hơn trong một khoảng thời gian ngắn (so với nhà đầu tư phòng thủ), do đó, kỹ năng chọn cổ phiếu của họ được trau chuốt hơn. Khả năng phân tích cơ bản của họ về cổ phiếu sâu và chính xác hơn.

Do đó, theo Benjamin Graham, các nhà đầu tư dám nghĩ dám làm có thể đủ khả năng đầu tư vào những cổ phiếu rủi ro hơn .

3. QUY TẮC CỔ PHIẾU CHO NHÀ ĐẦU TƯ PHÒNG THỦ

Là một nhà đầu tư phòng thủ, bạn phải hiểu tại sao họ nên đầu tư vào cổ phiếu?

Bởi vì đây là cách duy nhất họ có thể ngăn chặn tiền của mình khỏi tình trạng lạm phát. Đầu tư vào cổ phiếu có thể tạo ra lợi nhuận cao hơn trong dài hạn . Những khoản lợi nhuận này sẽ nhiều hơn đáng kể so với các kế hoạch tiết kiệm và nợ .

Nhưng ở đây Phương luôn nhắc tới từ thận trọng bởi vì bất kể công ty cơ bản nào, đằng sau cổ phiếu tốt đến mức nào, hoặc cổ phiếu đang được giữ trong bao lâu, nó sẽ không mang lại lợi nhuận như mong đợi cho đến khi chúng ta quan tâm đến “giá mua” của nó.

Giá mua thể hiện biên an toàn của nhà đầu tư phòng thủ khi họ chỉ thích mua và nắm giữ nên giá mua là rất quan trọng.

Điều cực kỳ quan trọng là KHÔNG mua cổ phiếu ở mức giá được định giá quá cao. Hơn nữa, cần phải hết sức cẩn thận để mua chúng ở mức ” an toàn “.

Các quy tắc mà các nhà đầu tư phòng thủ có thể tuân theo để chọn cổ phiếu của họ như sau:

Bốn quy tắc:

• Quy tắc số 1 (Tránh Đa dạng hóa Quá mức) : Các nhà đầu tư phòng thủ nên dành nhiều thời gian hơn để phân tích cổ phiếu của doanh nghiệp. Thay vì tiếp tục mua tất cả các loại cổ phiếu, chỉ nên tập trung vào một số ít cổ phiếu. Danh mục đầu tư của họ sẽ bao gồm từ 3 đến 5 cổ phiếu theo mình là hợp lý nhất (Đương nhiên size vốn bạn càng lớn thì danh mục bạn càng lớn hơn để tối ưu hóa danh mục đầu tư).
• Quy tắc số 2 (Loại hình công ty) : Graham gợi ý rằng, các nhà đầu tư phòng thủ nên mua cổ phiếu của một loại công ty nhất định.
  • Quy mô : Đầu tiên, những công ty này phải lớn. Ông giới hạn quy mô là 100 triệu đô la (2,300 tỷ VND) doanh thu hàng năm và 50 triệu đô la (hơn 1,000 tỷ) tổng tài sản. [Xem xét Lạm phát ở mức 3.8% và tỷ lệ chuyển đổi 1 USD= 23.000 VND].
  • Thứ hai : Tất cả các công ty này phải được “tài chính tốt”. Nói một cách dễ hiểu, chúng ta có thể nói rằng họ phải là những công ty ít nợ hoặc không có nợ .
  • Thứ ba : Tài chính của các công ty này phải mạnh. Tỷ lệ giữa tài sản lưu động và nợ ngắn hạn không được nhỏ hơn hai (hệ số thanh toán hiện hành). Tỷ lệ giữa nợ và vốn chủ sở hữu không được quá 2 (đối với công ty công nghiệp).
  • Thứ tư : Phải có sự ổn định về thu nhập. Công ty tốt nhất là có lãi trong 10 năm liên tiếp.
  • Thứ năm : Công ty phải đạt mức tăng trưởng EPS ít nhất 20% trong 10 năm qua. Làm thế nào để tính toán tốc độ tăng trưởng? Kỷ lục EPS 10 năm gần nhất. Lấy trung bình của 3 năm đầu, sau đó lấy trung bình của 3 năm cuối. Trung bình 3 năm qua thu nhập ít nhất phải bằng 1,2 lần trung bình 3 năm đầu tiên.
• Quy tắc số 3 (Trả cổ tức) : Trọng tâm của nhà đầu tư phòng thủ nên tập trung vào thu nhập từ cổ tức hơn là tăng giá. Cổ phiếu của các công ty trả cổ tức tốt được ưu tiên hơn. Làm thế nào để xác định các công ty như vậy? Đó là công ty có kế hoạch và thực hiện đúng kế hoạch về việc chi trả trả cổ tức liên tục trong 10 năm qua.
• Quy tắc số 4 (Giới hạn giá) : Luôn có giới hạn trên về giá mà nhà đầu tư phòng thủ sẽ trả cho một cổ phiếu. Làm thế nào để quyết định giới hạn giá?
  • Quy tắc P / E : Bằng cách cố định bội số P / E. Công cụ sàng lọc nhiều lần này sẽ được áp dụng theo ba lần: (a) 20 lần EPS trung bình của 7 năm qua, (b) 20 lần EPS trung bình của 12 tháng qua, (c) 15 lần EPS trung bình trong 3 năm qua.
  • Quy tắc P / B : Ngoài quy tắc P / E, giá cũng phải tuân theo quy tắc giá theo giá trị sổ sách. Tỷ lệ giá trên giá trị sổ sách không được quá 1,5.
  • Quy tắc PExPB : Tích của P / E và P / B không được vượt quá 22,5. Ví dụ: P / E = 18 và P / B = 1,2. Trong trường hợp này PE nhân với PB là 21,6.

Trước khi chúng ta có thể kết thúc các chủ đề, chúng ta hãy hiểu lý do đằng sau logic của Benjamin Graham về ‘các công ty lớn’.

4. ĐẦU TƯ VÀO CÔNG TY LỚN KHÔNG QUÁ NỔI TIẾNG

Bạn có biết một quy luật cơ bản của thị trường chứng khoán?

Nó có xu hướng định giá quá cao với những cổ phiếu đang có tốc độ tăng trưởng tốt. Tương tự, nó cũng có xu hướng định giá thấp các cổ phiếu không có kết quả tốt vì một số lý do tạm thời. Đây là một hành vi thị trường rất là phổ biến. 

Chúng ta có thể học được gì từ luật cơ bản này? Theo luật này, các nhà đầu tư có xu hướng tiếp tục tập trung vào các công ty lớn ngay cả khi công ty đó đang trả cho họ thu nhập từ cổ phiếu ít hơn (tức là EPS giảm, doanh nghiệp làm ra lợi nhuận ít hơn nhưng nhà đầu tư vẫn mua bởi vì quy mô lớn của công ty đó).

Hành vi này của các nhà đầu tư giúp giá của các công ty lớn như vậy không xuống quá thấp ngay cả khi hoạt động kinh doanh cơ bản của họ không đạt được như mong đợi. 

Ngược lại, các công ty nhỏ hơn, không bằng các công ty lớn, có thể vẫn bị định giá thấp ngay cả khi thu nhập gần đây đang cho thấy một con số tăng trưởng mạnh

Điều đó có nghĩa là gì?

Các công ty lớn hầu hết vẫn được ưu ái. Tại sao? Vì họ có nhiều nguồn vốn và nhân lực hơn. Vì vậy, ngay cả khi họ đang gặp vấn đề tạm thời như đợt dịch Covid-19 này đi thì khả năng doanh nghiệp ” khỏi bệnh” vẫn chắc chắn hơn. Do đó, các nhà đầu tư có xu hướng thể hiện niềm tin vào các công ty lớn hơn. Do đó, giá cổ phiếu của những công ty này có thể chống lại sự biến động giảm giá chắc chắn hơn.

Các công ty lớn cho thấy một lợi thế khác là khả năng nhìn thấy một xu hướng tăng giá nhanh chóng và chắc chắn hơn. Do tâm điểm của các nhà đầu tư luôn là các công ty lớn, do đó lợi nhuận / EPS của họ được cải thiện tương đối nhanh chóng được thị trường hoan nghênh. 

Xui là, các công ty nhỏ hơn không được hưởng lợi thế kép như các công ty lớn hơn. 

CÁC NHÀ ĐẦU TƯ PHÒNG THỦ CÓ THỂ LÀM GÌ?

Trước tiên, bạn sẽ tập trung vào những công ty lớn nhưng hiện chưa phổ biến trên thị trường. Các nhà đầu tư nên mua cổ phiếu của các công ty này. Khi cổ phiếu được mua, nhà đầu tư nên tiếp tục nắm giữ những cổ phiếu này trong ít nhất 3-4 năm tới. 

NHỮNG GÌ NHÀ ĐẦU TƯ KHÔNG THỂ LÀM?

Bạn không nên bị thu hút vào việc mua cổ phiếu của các công ty nhỏ hơn được định giá thấp trong hoàn cảnh hiện tại. Tại sao vậy? Bởi vì những công ty nhỏ đó, có thể họ đang kinh doanh tốt, nhưng có thể tiếp tục không được ưa chuộng trên thị trường và sự tăng trưởng là nhất thời. Do đó hãy tìm hiểu những doanh nghiệp có ít nhất 10 năm kinh doanh có lợi nhuận bền vững và không có sự đột biến tăng hay giảm quá nhiều.

5. MUA CỔ PHIẾU ĐANG ĐỊNH GIÁ THẤP

Cổ phiếu bị định giá thấp là như thế nào ? Đây là những cổ phiếu đang giao dịch ở mức giá thấp hơn  giá trị thực của nó .

Vậy làm thế nào để thiết lập giá hợp lý? Giá hợp lý có thể được thiết lập dựa trên phân tích cơ bản thận trọng về hoạt động kinh doanh cơ bản của doanh nghiệp đó. 

Đây là một tình huống mà chúng ta có thể nói rằng ” tồn tại sự khác biệt ” trong cổ phiếu. 

Sự khác biệt là gì? Sự khác biệt giữa giá hợp lý của cổ phiếu và giá thị trường hiện tại của nó.

Theo các nguyên tắc định giá cơ bản của công ty, giá hợp lý được đưa ra cao hơn giá thị trường hiện tại. Và tình huống này hiếm khi tồn tại đối với các công ty lớn , nó chỉ xẩy ra với các doanh nghiệp ít có tiếng tăm trên thị trường và thường hoạt động trong một ngành khá đặc thù, có lợi thế cạnh tranh riêng hay có tài sản ngầm… mà ít nhà đầu tư trên thị trường chú ý đến nó và chưa tìm ra được cái điểm “khác biệt” đó để có thể mua vào và chờ thời điểm doanh nghiệp nó tăng trưởng bất ngờ để hưởng được thành quả. 

LÀM THẾ NÀO CÁC NHÀ ĐẦU TƯ CÓ THỂ HƯỞNG LỢI TỪ SỰ KHÁC BIỆT ĐÓ?

Trước khi có thể hưởng lợi từ sự chênh lệch này, điều quan trọng đầu tiên là phải biết ” cách phân tích giá cổ phiếu “. Có thể có hai phương pháp phân tích giá hợp lý:

• Thứ nhất : Nhìn vào tỷ lệ P / E lịch sử (10 năm). Rằng tỷ lệ P / E của công ty này trong các trường hợp bình thường là bao nhiêu. 
   Tiếp theo, hãy nhìn vào EPS lịch sử. Bằng cách nhìn vào EPS 10 năm qua, người ta có thể đánh giá đâu sẽ là “EPS dự phóng” (5 năm nữa – EPS Forward -5Y ). Sau đó, nhân P/E và EPS Forward-5Y sẽ cho ta giá hợp lý của cổ phiếu trong tương lai. 
  Nếu giá hiện tại thấp hơn đáng kể so với giá vé ước tính trong tương lai, điều đó có nghĩa là cổ phiếu đang được định giá thấp. Và nhiệm vụ chúng ta là “Gom mua dần” cổ phiếu đó.
• Thứ hai : Phương pháp phân tích này cũng dựa trên việc ước tính các khoản thu nhập trong tương lai của công ty. Nhưng so sánh thu nhập trong tương lai của công ty được thực hiện với tài sản ngắn hạn (NCA) của công ty ( phương pháp NCAVPS ). [Lưu ý: Trong phương pháp đầu tiên, chúng ta so sánh thu nhập trong tương lai với giá cả, ở đây chúng ta so sánh với thu nhập tương lai với tài sản ngắn hạn NCA]

6.QUY TẮC ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN DÀNH CHO NHÀ ĐẦU TƯ MẠO HIỂM.

Các nhà đầu tư nói chung quan tâm nhiều hơn đến triển vọng tăng trưởng trong tương lai của một công ty. Do đó, họ sẵn sàng trả một khoản phí bảo hiểm cho những công ty có cơ hội tăng trưởng trong thời gian tới.

Những công ty như vậy thường giao dịch ở mức P / E bội số cao. Tại sao? Bởi vì chúng thường nằm trong số “những cổ phiếu được ưa chuộng nhất” của thị trường. Các nhà đầu tư mạo hiểm phải ghi nhớ nó. Tại sao?

Bởi vì việc mua cổ phiếu của những công ty như vậy có nghĩa là, chỉ tập trung vào triển vọng tăng trưởng, phần định giá có thể bị bỏ qua. Nhưng để tạo ra lợi nhuận từ cổ phiếu, cần phải có sự cân bằng giữa triển vọng tăng trưởng trong tương lai và mức giá mà người ta phải trả để mua cổ phiếu đó.

Các nhà đầu tư mạo hiểm nên đầu tư thời gian và năng lượng của họ vào việc xác định những công ty có triển vọng tăng trưởng hợp lý nhưng hiện đang không được ưa chuộng  và chờ đợi lúc thị trường “bắt đầu ưa chuộng” thì là lúc giá cổ phiếu mang lại lợi nhuận cho bạn đấy.

Hãy xem các nhà đầu tư mạo hiểm có thể sàng lọc cổ phiếu của họ như thế nào.

Tiêu chí sàng lọc cổ phiếu:

1. Công ty Tài chính vững chắc : Làm thế nào để đánh giá nó? Điều này có thể được thực hiện theo hai cách: (a) Tài sản lưu động phải gấp 1,5 lần nợ hiện tại, (b) tổng nợ không quá 110% tài sản lưu động ròng (đối với các công ty công nghiệp).
2. Thu nhập ổn định : Nhà đầu tư sẽ xem xét thu nhập trong 5 năm qua. Thứ nhất, thu nhập không được thâm hụt (lỗ) trong 5 năm qua. Thứ hai, xu hướng thu nhập trong 5 năm qua sẽ thể hiện sự ổn định và không biến động.
3. Trả cổ tức : Các công ty có tài chính tốt và thu nhập ổn định, nếu họ cũng trả cổ tức, đó là một tín hiệu tích cực. Tỷ suất cổ tức không cần cao nhưng phải có một số cổ tức được trả trong các năm trước (đặc biệt là năm hiện tại).
4. Tăng trưởng thu nhập : Trong năm năm qua, phải có tăng trưởng thu nhập. Phương muốn nói thêm ở đây rằng, thay vì chỉ nhìn vào lợi nhuận ròng, các nhà đầu tư nên thấy sự tăng trưởng của EPS.
5. Giới hạn giá : Trước tiên, hãy tìm “tài sản hữu hình ròng” của công ty. Bạn sẽ tìm thấy nó trong bảng cân đối của nó. Tài sản hữu hình ròng không có gì khác ngoài giá trị sổ sách (Tổng tài sản trừ tổng nợ). Giá hiện tại của cổ phiếu sẽ thấp hơn 120% giá trị sổ sách.

7. PHẦN KẾT LUẬN

Những quy tắc này được nêu trong cuốn sách ( Nhà đầu tư thông minh ‘của Benjamin Graham ), dù quyền sách nghe có vẻ đã cũ nhưng giá trị nó mang lại cho nhà đầu tư hiện tại cả bạn và Phương đều rất giá trị. Mặc dù ngày nay, chúng ta sử dụng các mô hình định giá khác nhau để phân tích cổ phiếu . 

Sự thật thì nếu các các bạn có thể áp dụng các quy tắc đã nêu ở trên, bạn có thể tìm thấy một số cổ phiếu chất lượng – ngay cả ngày hôm nay.

.