Với nhà đầu tư thì khái niệm cổ phiếu lưu hành là quá quen thuộc, thế nhưng mỗi cổ phiếu lại có một tỷ lệ Free float khác nhau thể hiện chiến lược của doanh nghiệp cũng như tính cách của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Vậy chắc hẳn bạn đang thắc mắc Free loat là gì? Tại sao nó lại có ý nghĩa quan trọng với nhà đầu tư và công thức tính gì thì trong bài viết hôm nay Phương sẽ cố gắng trình bày thật chi tiết cho mọi người.
I.Khái niệm và đặc điểm của tỷ lệ free float.
#Khái niệm: Tỷ lệ Free Float là gì?
Free float là tỷ lệ cổ phiếu của một công ty sẵn sàng để công chúng tự do mua bán chuyển nhượng trên thị trường chứng khoán.
Thông thường mọi người sẽ khá quen thuộc khái niệm “cổ phiếu lưu hành” tức là số lượng cổ phiếu được tổ chức phát hành trên thị trường chứng khoán để giao dịch.
Tuy nhiên có nhiều đối tượng nắm giữ toàn bộ cổ phiếu lưu hành và mỗi đối tượng sở hữu tỷ lệ cổ phiếu khác nhau sẽ có những quyền lợi cũng như trách nhiệm khác nhau.
# Đặc điểm của tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng
Tỷ lệ Free Float là chỉ số rất quan trọng giúp cho nhà đầu tư đánh giá được khả năng giao dịch của cổ phiếu cũng như xem xét mức độ ảnh hưởng của các thành phần cổ đông đến biến động giá cổ phiếu thế nào.
Trên thị trường có rất nhiều cổ phiếu có số lượng cổ phiếu lưu hành cực lớn lên tới vài tỷ cổ phiếu nhưng thực tế số lượng có thể tự do chuyển nhượng mua bán trên sàn lại rất thấp.
Người ta gọi đó là cổ phiếu cô đặc như SAB có hơn 641 triệu cổ phiếu lưu hành nhưng tỷ lệ freefloat chỉ chiếm hơn 10% do được 2 cổ đông lớn nắm giữ đến tận gần 90%.
Trên thực tế tỷ lệ freeloat chưa tới 10% như trên tính toán đâu bởi sẽ có nhiều nội bộ hoặc người nhà nội bộ nắm giữ số lượng lớn hơn con số 10%.
Mục tiêu chính trong việc tính toán Free Float là để phân biệt giữa các cổ đông chiến lược (người nội bộ, Quỹ đầu tư, cổ đông lớn v.v.), những người có quyền nắm giữ nắm giữ số lượng lớn cổ phiếu của tổ chức phát hành và có nhiều quyền kiểm soát cũng như trách nhiệm nghĩa vụ phải thông báo quá trình mua bán ra công chúng.
Bởi một sự thay đổi mua bán của những cổ đông đặc biệt này sẽ làm biến động giá cổ phiếu mạnh cũng như tạo ra nhiều ý nghĩa với hành động mua hoặc bán của họ.
Ví dụ: Chủ tịch công ty đăng ký bán hết cổ phiếu, điều này sẽ tạo ra sự hoang mang cho nhà đầu tư vì họ nghĩ rằng công ty gặp vấn đề nghiêm trọng nào đó nên Chủ tịch mới bán hết cổ phiếu. Điều này sẽ gây nên tâm lý lo lắng và dẫn đến một làn sóng bán tháo sau đó là điều có thể xảy ra.
Vì thế hoạt động Mua bán của những cổ đông đặc biệt này rất quan trọng và cần phải thông báo cho UBCKNN biết để công bố thông tin ra công chúng.
Trong khi nhà đầu tư cá nhân thì việc chuyển nhượng mua bán diễn ra tự do mà không cần thông báo ra công chúng.
Đây là quy định của Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước Việt Nam.
II. Công thức tính tỷ lệ Free Float
Tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng = Số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng / Tổng số cổ phiếu đang lưu hành
Số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng = Tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành – Số lượng cổ phiếu không được tự do chuyển nhượng
Ví dụ: Công ty A có tổng số lượng cổ phiếu lưu hành là 100 triệu cổ phiếu và có tỷ lệ cổ đông nắm giữ như sau:
- Bộ giao thông vận tải: 40%
- Quỹ ABC : 10%
- Chủ tịch công ty: 10%
- Nội bộ khác: 5%
Vậy thì tỷ lệ free float = 100%-40%-10%-20%-5%= 25%, tức sẽ có khoảng 25 triệu cổ phiếu sẽ tự do chuyển nhượng.
Chúng ta có thể xem ở trên nhiều trang chủ như Cafef và các website có tính sẵn tỷ lệ Freeloat cho các bạn.
Tỷ lệ free float của VNM trong trường hợp này là = 100%-79,73% =20,27%
Tương đương: 20,27% x 2,089,956,345 ~ 423,634,081 triệu cổ phiếu.
III. Các loại trừ trong khi tính toán vốn hóa thị trường free-float:
Các cổ phần sau thường bị loại trừ trong khi tính toán Free loat
- Cổ phần do người sáng lập / giám đốc / người thâu tóm nắm giữ có yếu tố kiểm soát
- Cổ phần do người / cơ quan có quyền lợi kiểm soát nắm giữ
- Cổ phần do Chính phủ nắm giữ với tư cách là người nội bộ công ty
- Cổ phần nắm giữ thông qua con đường đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
- Cổ phần chiến lược của các tổ chức / cá nhân doanh nghiệp tư nhân
- Nắm giữ chéo: Vốn chủ sở hữu được nắm giữ bởi các công ty liên kết / tập đoàn như công ty mẹ và công ty con nắm giữ cổ phần của nhau / của nhau, v.v.
- Cổ phần do Quỹ ủy thác phúc lợi nhân viên nắm giữ, ESOP
- Cổ phiếu quỹ
- Cổ phiếu ưu đãi
- Cổ phiếu của cổ đông lớn (nắm giữ từ 5% trở lên)
IV. Free float ảnh hưởng đến giao dịch trên thị trường như thế nào?
Có một mối quan hệ nghịch đảo và quan trọng giữa tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng và sự biến động của thị trường .
Free float cao hơn có nghĩa là cổ phiếu được mua và bán nhanh chóng .
Khi tỷ lệ thả nổi tự do thấp, thì độ biến động cao và các nhà giao dịch có thể dễ dàng ảnh hưởng đến giá thị trường.
Các nhà giao dịch không thể ảnh hưởng đến giá của các cổ phiếu có tỷ lệ tự do chuyển nhượng cao, và do đó, phần lớn các nhà giao dịch thích các cổ phiếu có độ biến động thấp và tỷ lệ tự do chuyển nhượng cao hơn. Cổ phiếu có thể được bán và mua dễ dàng, và giá của chỉ số không bị nghi ngờ.
Một doanh nghiệp có tỷ lệ Freeloat cao có nghĩa sẽ có nhiều nhà đầu tư, tổ chức nắm giữ thì quyền lực nó được chia ra nhiều đối tượng, không tập trung vào một số đối tượng nên việc điều khiển biến động giá sẽ khó hơn.
Người có vốn đầu tư lớn hay nhỏ dễ dàng tham gia mà không có trở ngại gì khi chốt lời hay thoát hàng khi lỗ. Bạn muốn mua bán bao nhiêu tùy thích, số lượng cổ phiếu bạn giao dịch không đủ lớn để thay đổi hướng di chuyển của cổ phiếu.
Ví dụ: HPG có hơn 4 tỷ cổ phiếu, số lượng các Quỹ đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức lớn khác hay các nhà đầu tư lớn nắm giữ số lượng lớn cổ phiếu rất nhiều.
Thì việc một nhóm đối tượng nào đó hoặc một tổ chức không thể dùng tiền để có thể điều khiển sự vận động của giá được.
Tuy nhiên như cổ phiếu SMC, số lượng cổ phiếu lưu hành ít và tỷ lệ free float cũng kém dẫn đến một số tổ chức hoặc nhóm nhà đầu tư đủ tiềm lực tài chính, họ gom mua cổ phiếu và dễ dàng điều khiển biến động giá cổ phiếu.
Việc mua bán cổ phiếu của bạn sẽ trở nên khó khăn hơn bởi một lượng cổ phiếu nhỏ cũng đủ làm giá cổ phiếu thay đổi.
chính vì thế tỷ lệ free float nó là yếu tố quan trọng để bạn có cái nhìn tổng quan toàn bộ đặc tính của cổ phiếu và quyết định xem với vị thế của bạn thì có nên tham gia vào cổ phiếu đó hay không?
V. So sánh tỷ lệ Free Float
Tỷ lệ Free float cao |
Tỷ lệ Freef loat thấp |
| Biến động giá cổ phiếu ít và dễ dàng tham gia mua hoặc bán, size vốn lớn nhỏ đều thoải mái tham gia. | Biến động giá cổ phiếu sẽ cao do một số đối tượng (cả nhóm bên ngoài lẫn người nội bộ) có thể dễ dàng thao túng cổ phiếu. |
| Nhà đầu tư có nhiều quyền lực hơn khi tham gia vào việc ra quyết định của công ty cùng với quyền biểu quyết cao hơn vì phần nắm giữ của người nội bộ ít đi | Hạn chế việc tham gia mua bán cổ phiếu do thanh khoản thấp. Những nhà đầu tư size vốn lớn khó có thể tham gia. |
| Số lượng cổ phiếu quá lớn dẫn đến cổ phiếu khó tăng giá nhanh và mạnh vì có quá nhiều người mua và người bán | Ưu cũng như nhược điểm chính là vì cổ phiếu cô đặc nên giá cổ phiếu sẽ tăng rất nhanh và mạnh khi có điều kiện- Tuy nhiên khi thị trường/cổ phiếu suy giảm, giá cổ phiếu giảm rất mạnh có thể thậm chí mất thanh khoản mà bạn không thể bán được. |
VI.Tỷ lệ free float được điều chỉnh như thế nào?
Tỷ lệ chuyển nhượng tự do bị ảnh hưởng bởi số lượng cổ phiếu đang lưu hành và một công ty có thể thay đổi giá trị đợt chuyển nhượng tự do bằng cách tăng hoặc giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành thông qua các quyết định quản lý.
Ví dụ, một công ty có thể tăng số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng bằng cách thực hiện chia cổ phiếu hoặc phát hành thêm cổ phiếu.
Ngoài ra, việc tăng số lượng cổ phiếu đang lưu hành có thể diễn ra khi cổ phiếu bị hạn chế chuyển đổi thành cổ phiếu không bị hạn chế.
Tỷ lệ free float có thể được giảm xuống bằng cách thực hiện mua lại cổ phiếu quỹ hoặc mua hủy cổ phiếu. Tùy vào chiến lược của doanh nghiệp và tỷ lệ freeloat có thể thay đổi.
Trên đây là toàn bộ những kiến thức cơ bản và khá chi tiết về tỷ lệ Free float, mình khi vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn hơn trong việc lựa chọn cho mình một chiến lược đầu tư cổ phiếu hiệu quả.
Nếu có bất cứ thắc mắc hay cần liên hệ để được tư vấn kỹ hơn thì đừng ngần ngại liên hệ mình nha.
