Nền kinh tế một quốc gia hoạt động như thế nào? Bạn sẽ đọc một loạt các bài báo về chủ đề này. Đây là phần 1 của loạt bài blog sắp ra mắt về kinh tế.
Kể từ khi nghiên cứu về chứng khoán (Hơn 5 năm trở lại đây), Phương luôn tìm kiếm mối tương quan chặt chẽ giữa “sự vận động của nền kinh tế” và hoạt động của thị trường chứng khoán.
Phương chắc rằng bạn cũng đã nhận ra sự phụ thuộc lẫn nhau này. Hãy xem, cuộc khủng hoảng nợ năm 2008 ở Hoa Kỳ, đã ảnh hưởng đến toàn cầu như thế nào.
Do đó, chúng ta chỉ cần thận trọng khi nhìn vào nền kinh tế của mình và xem nó hoạt động như thế nào. Nhưng vấn đề là, đối với những người khác chuyên ngành không có nhiều kiến thức về kinh tế thì hiểu kinh tế là một câu hỏi khó.
Phương sẽ cố gắng giải mã nó từ trong tâm trí trước và sau đó diễn đạt nó bằng những từ ngữ đơn giản cho độc giả của mình. Hiểu biết sâu hơn về nền kinh tế xung quanh, có thể giúp mọi người đưa ra các quyết định tài chính cá nhân khôn ngoan hơn. Tại sao? Bởi vì điều kiện kinh tế xung quanh cuối cùng ảnh hưởng đến vấn đề tiền bạc hàng ngày của chúng ta.
Hãy tưởng tượng bạn sẽ dễ dàng tính thời gian mua / bán cổ phiếu của mình như thế nào, nếu bạn biết khi nào nền kinh tế tăng trưởng hoặc suy thoái sắp xảy ra. Điều này đã thúc đẩy Phương không ngừng nghỉ nghiên cứu và viết một loạt blog về chủ đề kinh tế và chứng khoán. Đối với các nhà đầu tư chứng khoán, hiểu biết về nền kinh tế là một điều bắt buộc phải biết để biến nó thành tài sản lớn. Vì vậy, chúng ta hãy bắt đầu cuộc hành trình vào đại dương kinh tế toàn cầu và của riêng Việt Nam nhé.
GIỚI THIỆU: CHU KỲ KINH TẾ
Nền kinh tế một quốc gia hoạt động theo chu kỳ . Nó có nghĩa là gì? Có lúc lạm phát tăng, có lúc lại giảm. Các chu kỳ ảnh hưởng đến tất cả mọi người từ chính phủ, doanh nghiệp cho đến mỗi cá nhân.
Do chu kỳ, chính phủ nhận thấy GDP, lãi suất, việc làm tăng và giảm. Tương tự, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong việc quản lý doanh thu, chi tiêu, lợi nhuận của mình trong thời kỳ kinh tế tăng trưởng chậm lại.
Các cá nhân cũng không thoát khỏi cơn thịnh nộ của các chu kỳ. Trong thời điểm nền kinh tế đang phát triển như mong đợi, việc tăng lương dường như diễn ra dễ dàng và rồi chúng ta tiêu xài thoải mái hơn. Nhưng trong thời kỳ suy thoái, nguy cơ mất việc luôn hiện hữu chứ đừng nói đến việc tăng lương.
MẸO NHỎ: Để biết tình hình kinh tế đang diễn ra như thế nào bạn hãy hỏi bộ phận nhân sự để xem “Lượng nhân viên tăng giảm của công ty như thế nào là sẽ biết ngay”.
Phương còn nhớ như in vào giai đoạn kinh tế bắt đầu hồi phục mạnh 2016-2017, công ty của Phương (Công ty CP Chứng khoán VNDIRECT) thời điểm đó tuyển dụng nhân sự rất nhiều (chủ yếu là môi giới), công ty luôn chật kín người và bạn cũng có thể xem lại lịch sử thời điểm đó là thời kỳ vàng của TTCK Việt Nam.
Thế nhưng thời cuộc thay đổi khi kinh tế suy giảm, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung làm ảnh hưởng nặng đến kinh tế toàn cầu và bạn biết không vào cuối 2018 là thời điểm thanh lọc nhân sự. Từ một công ty nằm trong top thị phần và nhân sự hơn 1000 người, cuối năm đã cắt giảm chỉ còn hơn 600 nhân sự và đây cũng là giai đoạn khó nhất của TTCK cũng như cái nghề của mình thời điểm đó là tư vấn đầu tư.
Đây là một dấu hiệu rất nhỏ nhưng cũng đủ để một người nhạy với cuộc chơi có thể nhìn ra được mình đang ở đâu trong chu kỳ kinh tế và biết cách phản ứng với thị trường để bảo vệ tài sản của mình.
Tại sao điều này xảy ra? Tại sao nền kinh tế thế giới dường như đang đi theo chu kỳ?
Nguyên nhân và tác động của các chu kỳ đã được Ray Dalio giải thích rất hay trong một trong những video youtube của ông ấy. Phương khuyến khích bạn xem video này trước khi đọc bài đăng trên blog này ( Cách thức hoạt động của cỗ máy kinh tế ). Bài đăng trên blog này có thể là một phần hoàn hảo sau khi bạn xem xong video này.
Video này đã giải thích dòng chảy của nền kinh tế và cách thức hoạt động của nó, theo những cách đơn giản nhất. Nhưng để cho những bạn trái ngành, chưa có nhiều kiến thức về tài chính, kinh tế thì Phương sẽ thể hiện một cách đơn giản hơn trong Blog này…
AI NÊN ĐỌC BLOG NÀY?
Ngay từ những ngày đầu tiên, Phương luôn hiểu rõ rằng việc hiểu biết về kinh tế sẽ không dễ dàng. Tại sao? Bởi vì hiểu kinh tế nghĩa là xem xét kinh tế vĩ mô và vi mô song song với nhau. Đây là một điều thách thức với bất kỳ nhà đầu tư nào bởi kiến thức nó quá rộng.
Nhưng khi Phương bắt đầu nghiên cứu, hóa ra phức tạp hơn nhiều so với ước tính nhưng nó không làm phiền đến mình. Tại sao? Bởi vì quan điểm của Phương là không bao giờ “biết mọi thứ” về nền kinh tế. Phương chắc chắn rằng, sẽ cần cả đời chưa chắc đã hiểu hết 50% những gì diễn ra trong nền kinh tế.
Ai nên đọc bài blog này? Tất cả mọi người. Tại sao? Bởi vì sau khi đọc nó, nó sẽ giúp bạn trả lời hết được những câu hỏi? Câu hỏi nào thì xem tiếp bên dưới nhé!
Lãi suất, tín dụng, nợ, chi tiêu, GDP, lạm phát, suy thoái, thâm hụt tài khóa, v.v.
Danh sách dài ơi là dài, thực tế là rất dài, và đó là lý do tại sao việc kết nối tất cả các dấu chấm hỏi trở nên khó khăn.
CẤU TRÚC CỦA NỀN KINH TẾ
Nền kinh tế được xác định bởi một KHU VỰC , nơi xảy ra một số HOẠT ĐỘNG do sự tham gia của các THÀNH PHẦN KINH TẾ
# KHU VỰC : Khi chúng ta nói về nền kinh tế toàn cầu, chúng ta đang nói về một “khu vực” bao gồm “hoạt động” và “tác nhân” của tất cả các quốc gia trong Trái đất mẹ của chúng ta.
Khi chúng ta nói về nền kinh tế Việt Nam, chúng ta đã giới hạn VÙNG của chúng ta ở một quốc gia được gọi là “Việt Nam”.
Khi chúng tôi nói về nền kinh tế của Hoa Kỳ và Trung Quốc, chúng ta đã giới hạn KHU VỰC của chúng ta đối với các quốc gia được gọi là “Hoa Kỳ và Trung Quốc” tương ứng.
#HOẠT ĐỘNG : Nói chung, bốn hoạt động sau đây có thể diễn ra trong một khu vực:
- Sản xuất ” hàng hóa và dịch vụ “.
- Phân phối hàng hóa và dịch vụ.
- Thương mại hàng hóa và dịch vụ.
- Tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ.
# THÀNH PHẦN KINH TẾ : Những người tham gia vào bốn hoạt động trên, trong một khu vực được gọi là thành phần kinh tế. Những tác nhân này là ai:
- Chính quyền.
- Doanh nghiệp
- Con người (cá nhân).
Để hiểu rõ hơn ý nghĩa của từ “kinh tế”, cần phải định lượng tổng số hoạt động được thực hiện bởi các thành phần kinh tế trong một khu vực . Nó được thực hiện như thế nào?
“ Giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ra ” trong nền kinh tế xây dựng nên quy mô của nó.
Làm thế nào để định lượng (giá trị thị trường) hàng hóa và dịch vụ được sản xuất? Ở đây nói đến việc sử dụng tiền (tiền tệ). Giá trị (giá trị) của tất cả hàng hóa và dịch vụ được đo bằng “giá trị tiền tệ” của nó. Nó được gọi là GDP (Tổng sản phẩm quốc nội).
GDP là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một năm tài chính cụ thể. Nói chung, nền kinh tế của tất cả các quốc gia được biểu thị bằng USD để so sánh.
Ví dụ : 6 nền kinh tế hàng đầu thế giới xét về quy mô (GDP), được IMF công bố vào năm 2018
- THẾ GIỚI : $ 79,865,481 Triệu.
- Hoa Kỳ : $ 19.390.600 Triệu.
- Trung Quốc : 12.014.610 triệu USD.
- Nhật Bản : 4.872.135 triệu USD.
- Đức : 3.684.816 Triệu USD.
- Vương quốc Anh : $ 2,624,529 Triệu.
- Ấn Độ : $ 2,611,012 Triệu.
Có một thực thể rất quan trọng của nền kinh tế. Nó là gì? yes, đó là TIỀN
Nếu không có tiền , chúng ta sẽ định lượng một nền kinh tế hay thậm chí một “hoạt động kinh tế” như thế nào? Không thể. Hãy xem một ví dụ phổ biến, nơi tiền được sử dụng để định lượng nền kinh tế.
Ví dụ : Để xác định quy mô của nền kinh tế Hoa Kỳ, chúng ta đã biểu thị nó bằng USD (19.390.600 Triệu đô la Mỹ). Điều tương tự cũng có thể được thực hiện bằng Euro, Yên, Bảng Anh, INR, v.v.
Nó có nghĩa là gì? Chúng ta sẽ cần tiền (một đơn vị) để định lượng nền kinh tế tổng thể, hoặc thậm chí một hoạt động kinh tế đơn lẻ.
Tiền giúp thực hiện một giao dịch. Nó cũng giúp tổng hợp tất cả các hoạt động kinh tế diễn ra trong một nền kinh tế. Chúng ta hãy xem việc sử dụng tiền (trong một nền kinh tế) một cách rõ ràng hơn.
# 1.1 SỬ DỤNG “TIỀN” TRONG NỀN KINH TẾ?
Chúng ta đã thấy rằng, tất cả các hoạt động diễn ra trong một nền kinh tế có thể được phân loại thành sản xuất, phân phối, thương mại và tiêu dùng .
Hãy đơn giản hóa nó hơn nữa về việc sử dụng (tiện ích) tiền .
Để hoàn tất một giao dịch , những việc sau xảy ra tại một thời điểm:
- Một người mua cần một (hoặc dịch vụ) tốt.
- Một người bán có sẵn nhu cầu đó
- Người mua thanh toán bằng tiền (hoặc tín dụng) cho người bán.
- Để đổi lấy tiền, người bán trao hàng hóa sở hữu (hoặc cung cấp dịch vụ) cho người mua.
Trong một nền kinh tế, một số giao dịch như vậy xảy ra mỗi phút, 365 ngày một năm. Để thực hiện giao dịch, tiền (hoặc tín dụng) là cần thiết.
Tiền không chỉ hoạt động như một đơn vị trao đổi, mà nó còn tiêu chuẩn hóa đơn vị đo lường của các trao đổi đó.
Đến lượt nó, đơn vị tiền giúp định giá tất cả các hàng hoá và dịch vụ được sản xuất trong nền kinh tế.
Tổng giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một nền kinh tế cuối cùng tạo thành GDP.
Nhưng điều quan trọng là phải hiểu cách mọi người (doanh nghiệp, chính phủ) tiêu tiền. Số tiền sẽ chỉ được sử dụng khi có những điều sau đây vào một thời điểm cụ thể:
- Có nhu cầu (Người mua).
- Có một Sản phẩm (Người bán).
- Nơi hợp lưu của người mua và người bán ở một nơi (Có Thị trường ).
- Người mua có sẵn tiền
Điều cần thiết là phải hiểu một chút về “ thị trường ” và cách nó phục vụ để thực hiện các giao dịch một cách liền mạch.
# 1.2 THỊ TRƯỜNG TRONG NỀN KINH TẾ.
Trong thị trường lớn (tổng thể nền kinh tế), có nhiều thị trường phụ khác nhau. Những thị trường phụ này là gì?
Nếu Việt Nam là thị trường lớn, sau đây là các thị trường phụ của nó:
- Thị trường chứng khoán.
- Thị trường thép.
- Thị trường xi măng.
- Thị trường nhà đất.
- Chợ ô tô.
- Thị trường nhiên liệu.
- Chợ thực phẩm.
- Chợ quần áo.
- Thị trường nội thất v.v.
Trong tất cả các thị trường này, giao dịch liên tục diễn ra. Bạn có thể tưởng tượng ở một quốc gia nhỏ như Việt Nam mỗi ngày có bao nhiêu giao dịch có thể xảy ra trong vài phút? Cực kỳ nhiều
Tất cả các giao dịch này (giữa người mua và người bán) định hình nên GDP của Việt Nam.
Có một điều quan trọng để tìm ra ở đây. Điều gì kích hoạt các giao dịch này, để cuối cùng định hình nền kinh tế của chúng ta? Chi tiêu của người mua.
# 1.3 CHI TIÊU:
Không có gì quan trọng hơn trong một nền kinh tế ngoài “chi tiêu”.
- Chỉ sản xuất là không đủ.
- Chỉ nhu cầu (đối với sản phẩm) là không đủ.
- Chỉ có sẵn trên thị trường là không đủ.
- Chỉ có sẵn tiền là không đủ.
Đây là một lý do tại sao, trong hệ thống kinh tế hiện đại của chúng ta, rất chú trọng vào việc “khiến người tiêu dùng tiêu tiền của họ”.
Chắc hẳn bạn đã nghe những thuật ngữ như “kích thích kinh tế”. Điều này không có gì khác ngoài việc kích thích người mua (chính phủ, doanh nghiệp, cá nhân) bắt đầu chi tiền. Trừ khi tiền được chi tiêu, GDP mới tăng trưởng được.
PHẦN KẾT LUẬN
Đây là tất cả những điều cơ bản đầu tiên về kinh tế mà bất kỳ một người nào cũng có thể hiểu được cách vận hành của nó. Các từ khóa phải được hiểu ở đây trước khi chuyển sang Phần 2 của loạt bài này là:
- Kinh tế là gì?
- Tại sao các nhà đầu tư phải hiểu về nền kinh tế?
- Nền kinh tế hoạt động theo chu kỳ .
- Nền kinh tế sẽ không hoạt động nếu không có tiền .
- Khái niệm về thị trường trong nền kinh tế.
Với bí quyết cơ bản này, bây giờ chúng ta đang đọc để biết thêm về hai (2) CHU KỲ của nền kinh tế sau đây.
- Chu kỳ Nợ ngắn hạn.
- Chu kỳ Nợ dài hạn.
Bài tiếp theo của chúng ta sẽ nói về “ chu kỳ nợ ngắn hạn ”…
